Dili-Asosiasaun
HAK, koopera hamutuk ho Asia Justice and Rights (AJAR), Asosiasaun Chega ba ita (ACBIT), Estudante
Universidade da Paz (UNPAZ), Moviementu Estudante
Timór lorosa’e (UNTL),no Klibur
Estudante Fatululik (KESFAT), mobilza
espestasaun ida katak, bele habelar tan
istória pasadu segundu Guerra Mundiál
hodi husu ba militár Japaun konsidera Feto Timór iha tempu okupasaun.
Pedidu
ne’e liu husi semináriu ida ho objetivu
atu fó hanoin fila ba jerasaun
foun sira katak, luta ba ukun rasik aan
lalo’os ne’e ultra pasa funu
bo’ot tolu. Iha
okupasaun kolonializmu portugués,okupasaun militár Japaun durante 1942-1945 no okupasaun militár rejime
Soeharto.
“Husi
militár Japaun nian, maske ho durasaun
ne’ebé badak, maibé hodi vítima , povu Timór
sai lubuk ida liu-liu avo feto
sira iha tempu ne’eba hetan
violasaun seksúal ne’ebe grave, liu-liu termos Japaun ne’ebe hanaran Lioão, katak atan Seksúal”.
Terus bo’ot ne’e maka, vítima na’in rua
dulu (20) ne’ebe iha ami nia peskiza nain sanulu (10) mate tiha
ona, sira mate ho laran susar , ho laran triste
tanba sira la husu buat barak
maibé sira husu de’it justisa no
lia lo’os ,” hatutan nia.
Iha
rekoñesementu ba sira nia sofrementu,
tanba sira moris susar kanek todan, familia balun prega liafuan aat sira dehan
feto aat. Entaun,
sira dehan katak, sira la presiza osan ,sasan , maibé sira presiza rekoñesementu ba sira nia sofrementu.
Tanba
kontinua husu atu luta ba justisa no lia lo’os ba governu, estadu, atu kontinua husu ba belun
Japaun ne’ebe agora dadauk hanesan amigo di’ak Timór nian, maibé labele sai amigo
di’ak enkuantu la rekoñese aan aktu ka
hahalok pasadu sira ne’ebe husik hela sofrementu kanek bo’ot ba povu Timór.
Vítima
sira ne’e kuaze iha munisípiu 13, maibé
sira ne’e iha korazen atu fó sai istória
moruk ne’e maka sira na’in 20 de’it .
“Ha’u
fiar katak , avo sira barak sai vítima
ba militár Japaun ninian . Maibé, sira na’in 20 maka iha korazen fó sai
sasin, avo sira fó sasin oinsá maka militár
Japaun sira halo ba sira katak, avo
ami feto ne’e maka hahoris ema
mane, maibé tanba sa maka ema mane ne’e
halo ami hanesan animal,” dehan nia.
Husi : Cristina
Ximenes
Fontes : publika
husi jornal Independen (21/02)
